Yeni Kelimeleri Nasıl Daha Hızlı Ezberlerim? İşte 9 İpucu
/)
Gramerin ne kadar iyi olursa olsun, eğer o grameri kullanabileceğin kelimelerin yoksa (kelimenin tam anlamıyla) dil becerilerin konusunda asla ilerleyemezsin. Kelime dağarcığı yepyeni dünyaların kapılarını aralar ve öğrenme sürecini eğlenceli ve tatmin edici hale getirir.
Gel gelelim, kelime bilgisini geliştirmek diyet yapmak gibidir. Çaba harcamalısın, çünkü sihirli numaraları ya da her soruna uyan gizemli bir çözümü yok bu işin. Herkes kendine uygun yolu bulmak zorunda; ama sabırlı olmak, gerçekçi hedefler koymak ve bu hedeflere ulaştığında kendini ödüllendirmek, aşağıda sıraladığımız ipuçlarıyla bütünleştirilebilecek iyi bir strateji olabilir.
1. HAFIZA TEKNİKLERİNİ KULLAN
Mnemotekni, çok daha karmaşık kavram ve kelimeleri hatırlamayı sağlayan zihinsel kısa yollardan oluşan bir hafıza geliştirme sistemi. Bu teknik kelime ezberlemek için de oldukça popüler bir yöntem. Örneğin, kelimeler arasında ilişkiler kurabilirsin: Mesela “kalacak yer” anlamına gelen “accommodation” kelimesinin yazılışını bilmiyorsan, şöyle düşün, bu kalacak yerde iki kulübe (two Cots) ve iki döşek (two Mattresses) olmalı, böylece kelimede iki c ve iki m harfi olduğunu aklında tutabilirsin. Ya da o kelimeyi hatırlamak için bir akronim yarat. Örneğin “Spaghetti, Tomatoes, Olives, Rice ve Eggs almak için STORE’a gitmek gerekir.” Buradaki problem şu: Yine de ezberlemen gereken bir akronim, şarkı ya da ilişki var ortada. Ama biraz pratik yaparak, yaratıcı ve faydalı bağlantılar bulmada başarılı hale geleceksin. Ayrıca, akronim ve kelimeler arası ilişkiler üzerine ne kadar çok düşünürsen, benzer kelimeleri de o kadar iyi hatırlayacaksın.
2. KENDİNE BİR ÖĞRENME ORTAMI YARAT
Yurtdışında okurken, dili her yerde duyacak ve okuyacaksın, dolayısıyla yoğun pratikle çok daha hızlı öğreneceksin. Tabi bildiğin kelimelerin sayısını yavaş yavaş artırmak için illa yurtdışına gitmene de gerek yok. Nerede olursan ol, ilham verici ve çalışmaya elverişli bir ortam yaratabilirsin. Öğrendiğin yeni dilde dergi ve kitaplar al, filmler izle ya da yerel yemekler pişir (ya da sadece ye!).
3. KELİMELERİ BAĞLAMLARI İÇİNDE DÜŞÜN
Daha fazla kelimeyi hızlı yoldan öğrenmenin bir yolu da onları bir bağlama oturtmaktır: Rastgele kelimeleri bir liste halinde yazmaktansa, onları birer cümle içinde yazmayı dene. Böylece, gerçek hayatta bu kelimelerin nasıl kullanıldığını bilebilirsin. Ayrıca, eğer komik cümleler bulursan, ezberlemen daha da kolaylaşır. Öğrenme yöntemine bağlı olarak, çizimler yapabilir ya da cümlelerle alakalı olan ve kelimeleri doğal ortamında gösteren fotoğraflar bulabilirsin.
4. GERÇEK HAYATTA KARŞILAŞACAĞIN DURUMLARLA ÖĞREN
Bağlamdan bahsetmişken; filmler, TV dizileri, kitaplar, internet akışı ya da şarkılar yaygın kullanılan kelimeler için harika kaynaklardır. Aynı zamanda bu kaynaklar bir sahne, bir kişi ya da (gerçek hayatta yaşanan) bir olayla alakalı olduğu için kelime ezberlemeni kolaylaştırır. Yani kitap okumayı ve filmleri orijinal dilinde (altyazılı olarak) izlemeyi dene ve kelimelerin ne anlama geldiğini bulmaya çalış. Eğer anlamadığın bir ifade ya da cümle görürsen ya da duyarsan, bir kenara not et, sözlükten bak ve ezberlemeye başla.
5. BİR ÜST SEVİYEYE GEÇ
Eğer dil öğrenmenin bir sonraki aşamasına geçmek istiyorsan, ilişkili kelimeler, eşanlamlı ve zıt anlamlı kelimeler için zihninde yer aç. Öğrenme sürecinden en iyi şekilde faydalanmak istiyorsan, bir kelimeyi kendi ana diline çevirmemeye çalış; bunun yerine, o kelimeyi öğrenmeye çalıştığın dilde açıklamayı ve tanımlamayı dene.
6. SANA UYGUN OLAN YÖNTEMLERİ BUL
Herkesin öğrenme yöntemi farklıdır, yani eğer hala sana uygun öğrenme yönteminin ne olduğunu bilmiyorsan, olabildiğince çok ve farklı yöntem dene, ya da bir yöntemler kombinasyonu bul. Bilgi kartları, uygulamalar, listeler, oyunlar, postitler kelime ezberlemek için çok iyi yöntemlerdir. Aynı şey doğru zamanı bulmak için de geçerli. Bazı insanlar öğrenme için belli bir zaman ayırmayı ister, bazıları ise spontane bir öğrenme süreci tercih eder. Hangi yaklaşımı seçersen seç, sürecin belli bir ritim içinde ilerlediğinden emin ol. Neticede, pratik yapmak mükemmelleştirir.
7. ÖĞRENME SÜRECİNİ İNTERAKTİF HALE GETİR
Tıpkı sana uygun olan yöntemleri bulman gibi, öğrenme deneyimini olabildiğince kapsayıcı hale getirmen de önemli. Sadece kelimeleri kartlardan ya da listelerden okumakla kalma, okunuşlarını dinle, yaz, kendi kendine yüksek sesle telaffuz etmeye çalış. Kelimelerle etkileşimini her anlamda bir deneyime dönüştürmen en iyisi. (Mesela, dondurma yerken, farklı aromaların öğrendiğin dilde nasıl söylendiği öğrenmeye ne dersin?)
8. FAYDALI KELİMELERE ODAKLAN
Diyelim ki yurtdışındaki bir pazarlama firmasında çalışmak istediğin için kelime dağarcığını geliştirmek istiyorsun. Bunun için Shakespeare’in yazdıklarını okumana ya da Orta Çağ’a ait kelimelere odaklanmana pek de gerek yok. Kariyerin, hobilerin ve gündelik hayat konuşmaların için kullanacağın kelimeler ne kadar pratik ve popüler olursa, öğrenmen de o kadar kolay olur. Ayrıca, bu kelimeleri daha sık kullanma şansın da olacak. (Bunu bir oyuna dönüştürebilirsin: Belli bir kelimeyi gündelik hayat diyaloglarında her kullandığında kendini ödüllendir.)
9. SÜREKLİ TEKRAR ET
Sadece yeni öğrendiğin kelimeleri tekrar etmekle kalma, çoktan ezberlediğini düşündüğün “eskileri” de sürekli tekrar etmelisin. Tabii bu eski kelimelere yeni kelimeler kadar önem vermek zorunda değilsin ama kelimeleri ne kadar çok kullanırsan, onları hatırlaman da o kadar kolay olur.